29 Οκτωβρίου 2017

Μακεδονικός Αγώνας στην Πετρούσα-Πλεύνα.

ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΣ ΒΑΛΑΒΑΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, 
ένας Ρωμιός σλαβόφωνος Μακεδόνας ήρωας
από την Πλεύνα.

Φωτογραφίες του δημοσιογράφου κ. Σπύρου Λάτσα.
Με μεγάλη μεγαλοπρέπεια τελέστηκε την 29η Οκτωβρίου 2017 στην Πετρούσα η απόδοση τιμής σε έναν μεγάλο Μακεδόνα πρωτεργάτη του Μακεδονικού Αγώνα, τον εθνομάρτυρα Αθανάσιο Βαλαβάνη από την Πλεύνα-Πετρούσα.
Η εκδήλωση ήταν μια πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Δράμας κ.κ. Παύλου για την ανάδειξη των ηρώων του Μακεδονικού Αγώνα στη Μητρόπολη Δράμας.
Η σχετική ανακοίνωση  του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτου:

"
 Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Δράμας καθιερώνει ἐκδηλώσεις στήν ἐνορία Ἁγίου Ἀθανασίου Πετρούσας, πρός τιμή τοῦ ἀειμνήστου ἐθνομάρτυρα Ἀθανασίου Βαλαβάνη καθώς καί τῶν ἄλλων Ἑλλήνων πατριωτῶν πού θυσιάστηκαν τήν περίοδο τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα.

Ἔτσι τήν Κυριακή 29 Ὀκτωβρίου θά τελεσθεῖ στόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Ἀθανασίου Πετρούσας Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία, Μνημόσυνο, Τρισάγιο στόν τάφο τοῦ ἐθνομάρτυρα καί κατάθεση στεφάνου." 

Όλες οι πολιτικές και τοπικές αρχές της Δράμας παρευρέθηκαν στο κάλεσμα του Μητροπολίτη και απέδωσαν τιμές στον μεγάλο αυτόν Πετρουσιώτη Αγωνιστή.

Ποίος ήταν ο Αθανάσιος Βαλαβάνης
 και ποιός ήταν ο αγώνας του 

ενάντια στην αλλοίωση της παράδοσης της Πλεύνας;
Αθανάσιος Βαλαβάνης
Ο γενναίος πρόμαχος του Ελληνισμού της Ανατολικής Μακεδονίας
και πρόεδρος της ελληνορθοδόξου-πατριαρχικής
 Κοινότητας Πλεύνας.
Του Κωνσταντίνου Ν. Μαδεμλή.

Η 29η Οκτωβρίου είναι ημέρα μνήμης ενός μεγάλου ιστορικού γεγονότος για την Πετρούσα.


Την ημέρα αυτή το 1902 εκτελέστηκε  από το βουλγαρικό κομιτάτο ο Έλληνας προεστός-τσορμπατζής Βαλαβάνης Αθανάσιος επειδή στάθηκε εμπόδιο στον εκβουλγαρισμό  δηλαδή στην αλλοίωση της ρωμαίικης  της παράδοσης της Πλεύνας.

Είναι η ημέρα αυτή που η Βουλγαρική Εξαρχία με την δολοφονία του πιο εξέχοντος Πλευνιώτη  προεστού την εποχή εκείνη, Αθανασίου Βαλαβάνη προσπαθεί να αλλάξει την παράδοση της Πλεύνας και να τρομοκρατήσει και να  φιμώσει την φωνή της ελληνικής παράδοσης της Πλεύνας.
Η αρχική ονομασία του χωριού μας ήταν Πλεύνα μέχρι της μετονομασίας της το 1927 σε Πετρούσα. Επομένως στην παρακάτω αναφορά θα χρησιμοποιώ το πρώτο όνομα του χωριού.


Για να έχει ο αναγνώστης μια πλήρη εικόνα για τα ιστορικά δρώμενα στα τέλη του 19ου αιώνα  επιβάλλεται η σύντομη αναφορά στην ιστορία της Πλεύνας όχι μόνο από την ελληνική πλευρά και την ελληνική ιστοριογραφία αλλά και η καταγραφή της βουλγαρικής πλευράς και θα γίνει αναφορά σε βουλγαρικές πηγές για να φανεί το αμερόληπτο και αντικειμενικότητα της ιστορικής αυτής αναφοράς στον Αθανάσιο Βαλαβάνη.

Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΕΚΔΟΧΗ ΤΗΣ ΙΔΡΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗ ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΕΥΝΑΣ

Θα αναφερθώ μόνο σε τέσσερεις από τις αρκετές βουλγαρικές πηγές που αναφέρονται στην ιστορία της Πλεύνας:
1.)   του Vasil Kantsov (Васил Кънчов, 1862-1902) στο σύγγραμμα του ‚Македония. Етнография и Статистика‘ δηλαδή «Μακεδονία, Εθνογραφία και Στατιστικές»,

2.)   του Georgi Yanakiev Stresov (Георги Янакиев Стрезов, 1864-1938) Два санджака от Източна Македония‘ δηλαδή «Δύο σαντζάκια της Ανατολικής Μακεδονίας» που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Βουλγαρικής Λογοτεχνικής Εταιρείας το 1891.

3.)   του Apostol D. Kochov (Апостолъ Д. Кочовъ) Църковно-училищнити борби въ Драмско‘  δηλαδή «Ο εκπαιδευτικο-εκκλησιαστικός Αγώνας στη Δράμα» από το σύγγραμμα  ‚Македонски Прегледъ Година V, книга 2, София, 1929

4.)   του Petar Stoyanov Koledarov (Петър Стоянов Коледаров. 1922-1992) НАРОДОПИСНИ и ФОЛКЛОРНИ МАТЕРИАЛИ ОТ С. ПЛЕВНЯ (ДРАМСКО)‘ δηλαδή «Εθνικά και πολιτιστικά στοιχεία του χωριού ΠΛΕΥΝΙΑ (Δράμας)» από τις Εκδόσεις της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών, Σόφια 1963.

Στις όλες τις βουλγαρικές καταγραφές αποφεύγεται η ακριβής ημερομηνία ιδρύσεως της Πλεύνας, μάλιστα ο Koledarov αναφέρει στο σύγγραμμα του στην σελίδα 91 ότι τα χωριά της Δράμας είναι Βουλγαρικά-Πομακικά και την Πλεύνα ως μεσαιωνικό χωριό το οποίο έχει την δική του διάλεκτο, σύμφωνα με τις καταγραφές του πρώτου Βούλγαρου Δασκάλου στην Πλεύνα του Stoyan P. Dzhansazov (Стоян П. Джансъзов, 1842-1914) από την Στενήμαχο της Θράκης.

Δηλαδή για τις βουλγάρικες πηγές οι κάτοικοι της μεσαιωνικής Πλεύνας ήταν Βούλγαροι.

Ένας άλλος Βούλγαρος Δάσκαλος, ο Dimitar Bojikov (Димитър Божиков, 1866-154) από το Σάβιακο σημερινό Βαμβακόφυτο Σερρών ο οποίος δίδαξε την βουλγαρική γλώσσα στο χωριό μας  από το 1889 μέχρι το 1892 αναφέρει σε προσωπικές σημειώσεις, ότι υπάρχουν 600 με 700 (!) οικογένειες εξαρχικές και μόνο 100 πατριαρχικές (γραικομάνοι, гъркомани).

Οι σημειώσεις είναι προσωπικές και δεν δημοσιοποιούνται γιατί αντιτίθενται στην επίσημη θέση της Βουλγαρίας που θέλει τους κατοίκους της Πλεύνας 100% Βούλγαρους.
Έτσι περίπου τέσσερα χρόνια μετά (1896) ο Βούλγαρος Εθνογράφος Vasil Kantsov καταγράφει στα επίσημα στατιστικά της Βουλγαρίας ότι οι κάτοικοι της Πλεύνας ήταν 2.152 εκ των οποίων 2.140 Βούλγαροι Ορθόδοξοι  και 12 Τσιγγάνοι, δηλαδή ούτε ένας Έλληνας (σελίδα 198 του συγγράμματός του)!

Το ότι δεν υπήρχε ούτε ένας Έλληνας θα έρθει να το διαψεύσει ο Apostol D. Kochov ο οποίος στο σύγγραμμα του στην σελίδα 107 διαψεύδει τον Kantsov.
Υπήρχε μόνο ένας Έλληνας,
ο Αθανάσιος Βαλαβάνης (στο σύγγραμμα, 
T(anasValavanov, Т. Балабановъ).
Αυτός ήταν ο μοναδικός οπαδός του Δραμινού Μητροπολίτη Ιωακείμ (Драмскиятъ владика Иоаникий), πάντα κατά τον Kochov.


Βέβαια Μητροπολίτης Δράμας Ιωακείμ την περίοδο εκείνη δεν υπήρχε. Μητροπολίτης Δράμας ήταν τότε ο Γερμανός Μιχαηλίδης Γ’ (1872-1896) και μετά ο Φιλόθεος Κωνσταντινίδης (1896-1902) και ακολούθησε από τον Μάιο του 1902 ο Άγιος Ιερομάρτυρας Χρυσόστομος Σμύρνης.


Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΧΗ ΤΗΣ ΙΔΡΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗ ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΕΥΝΑΣ

Στην ιστορική καταγραφή της  Πλεύνας για την περίοδο αυτή στη ελληνική βιβλιογραφία δεσπόζει η παρουσίαση του ιστορικού Φώτη Τριάρχη, ο οποίος έζησε για αρκετά χρόνια την δεκαετία του 1950 στην Πετρούσα.
Ο χρόνος που διέθεσε και η αμεσότητα που είχε με τους κατοίκους της Πετρούσας του έδωσε την δυνατότητα να καταγράψει μια ζωντανή εικόνα μέσα από το σύγγραμμα του από την προσωπική ζωή των μεγαλύτερων σε ηλικία οι οποίοι έζησαν την περίοδο του σχίσματος στην Πλεύνα.
Επομένως αυτά που κατέγραψε, δηλαδή πέρα από τα στοιχεία για την ίδρυση της Πλεύνας και τα γεγονότα γύρω από τη Βουλγαρική  Εξαρχία ήταν η αποτύπωση της προσωπικής εμπειρίας των επιζώντων από τις επιδρομές των Βουλγάρων κομιτατζήδων και των τριών βουλγαρικών κατοχών.
Η ίδρυση της Πλεύνας χρονολογείται στις αρχές του 19ου αιώνα, δηλαδή είναι ένα σχετικά νέο ντόπιο χωρίο, σε σχέση με τα υπόλοιπα της Δράμας και όχι ένα μεσαιωνικό χωριό όπως ισχυρίζονται οι βουλγαρικές πηγές.


Επιτύμβιος λίθος στο νεκροταφείο του
Αγίου Αρχαγγέλου Πετρούσας.


"ΑΠΟ ΤΟ 1832
ΕΠΥΤΙΜΒΙΟΣ ΛΗΘΩΣ
ΚΥΜΙΘΕΝΤΩΝ
ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΕΚΟΜΩΠΩΛΕΟΣ
 ΣΕΠΕΡΗΣ
ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ
 ΔΡΙΥΝΟΥΠΟΛΕΩΣ"

 «Μετά την επανάσταση του 1821 άρχισαν να καταφθάνουν στο χωριό διάφορες Ελληνικές οικογένειες που ζούσαν σε περιοχές της Μακεδονίας που  επαναστάτησαν και  καταδιώκονταν από τους Τούρκους.
Έτσι έφθασαν οι οικογένειες των Μαδεμλήδων από τα Μαδεμοχώρια της Χαλκιδικής, των Παπαθανάσηδων από τον Όλυμπο, των Βαλαβαναίων από των Ήπειρο και  άλλες

Επίσης 

«…κατά το έτος 1872, όταν εκδηλώθηκε το Βουλγαρικό σχίσμα, δυνάμει της σχετικής διαταγής των Τουρκικών Αρχών, παρεχωρήθηκε  και στους προσχωρήσαντες στο Βουλγαρισμό κατοίκους του χωρίου ο Ιερός Ναός Εισοδίων Παναγίας Πλεύνας,  ο οποίος κτίστηκε από τους Έλληνες σε πολύ παλαιότερα χρόνια και ο οποίος παρά τας περί τις προσπάθειες των Βουλγάρων επί σειράν ετών, έφερε  τα δείγματα της Ελληνικότητός του.

Μέχρι δε του έτους 1872 στον ανωτέρω Ναό λειτουργούσαν οι μόνοι στο χωριό 4 Έλληνες Ιερείς:
α) Παπαϊωάννης Χρήστου και
β) Παπαστογιάννης, καταγόμενοι από τα Τρίκαλα,
γ) Παπαγιώργης Σεμπάνης και
δ) Παπαθανάσης Παπαστεργίου,… από την Πλεύνα»


Ο Τριάρχης που είχε, όπως ανέφερα προσωπική σχέση με όλους τους Πετρουσιώτες και είχε πρόσβαση στα ελληνικά κρατικά αρχεία γνώριζε πάρα πολύ καλά την ιστορία κάθε οικογένειας στο χωριό.
Οι πρώτοι κάτοικοι της Πλεύνας από ιδρύσεως της στις αρχές τοθ 19ου αιώνα ήταν σλαβόφωνοι από τα γύρω χωριά της Δράμας αλλά σε αυτά προστέθηκαν και ελληνόφωνες οικογένειες όπως αναφέρεται πιο πάνω.
Επομένως η Πλεύνα ήταν δίγλωσσο χωριό κάτι που αποκρύπτεται από την βουλγαρική ιστοριογραφία η οποία θεωρεί όλους τους κατοίκους Βουλγάρους, κάτι που είναι ανιστόρητο και  ψευδές.
Να αναφέρω δε ότι οι Βούλγαροι κατακτητές μετά την αποχώρησή τους από την Μακεδονία το 1944-45 εξαφάνισαν για αυτονόητους λόγους τα αρχεία της κοινότητας Πετρούσας και τους εκκλησιαστικούς κώδικες με σκοπό να σβήσουν την ιστορική ρωμαίικη μνήμη του χωριού γιατί δεν ταίριαζε στον μύθο που έκτισαν.
Στις αρχές του 19ου αιώνα, δηλαδή σχεδόν παράλληλα με τη ίδρυση της Πλεύνας ξεκινά η πανσλαβική κίνηση γνωστή ως  «Αγώνας για ανεξαρτησία της Βουλγαρικής Εκκλησίας» (Борба за българска църковна независимост).
Η κίνηση αυτή ήταν στην αρχή μεμονωμένες κινήσεις σλαβόφωνων ιερωμένων, οι οποίοι ζητούσαν από το ελληνικό Πατριαρχείο να ακούγεται και η παλαιοσλαβονική-παλαιοβουλγαρική θεία λειτουργία.
Η κίνηση αυτή μένει όμως στην αφάνεια και είναι παντελώς άγνωστη την Πλεύνα μέχρι το 1856.
Ο θρησκευτικός αγώνας αυτός όμως δυνάμωσε στα μέσα του 19ου αιώνα δηλαδή περί το 1856 όταν με σουλτανικό φιρμάνι το tanzimat σπάει το εμπορικό μονοπώλιο των Φαναριωτών και δημιουργείται μια νέα βουλγαρική μεσαία τάξη η οποία συμμετέχει και ενισχύει οικονομικά τον θρησκευτικό αυτόν αγώνα.
Παράλληλα με την εκκλησιαστική διαφοροποίηση κτίζεται και η ιδέα μια νέας εθνικής Βουλγαρικής συνείδησης,  που δεν υπήρχε ποτέ στην Μακεδονία και ειδικά στην Πλεύνα και η επιθυμία για την δημιουργία ενός νέου Βουλγαρικού κράτους, της ονομαζόμενης Μεγάλης Βουλγαρίας στην οποία θα ανήκε και η Μακεδονία.
Σημαντικό παράγοντα για την δημιουργία του νέου κράτους είναι η νέα βουλγαρική μεσαία τάξη η οποία προωθεί μέσω των εμπόρων οι οποίοι έχουν συναλλαγές με τους ντόπιους Μακεδονικούς πληθυσμούς μια νέα τάξη πραγμάτων στη Μακεδονία. 

Έτσι λίγα χρόνια προτού την επίσημη ανακήρυξη της Βουλγαρικής Εξαρχίας το 1870 καταφτάνουν στην Πλεύνα δύο οικογένειες Βούλγαρων εμπόρων:
 Atanac Bukuresliev
Dimitar Tsegelov

1. του Atanac Bukurestliev(Атанас Букурещлиев) το γένος Paraskeva Xatjii Stogian από το Tarnovo της Βουλγαρίας, 
γουνέμπορος και του

  2. του Dimitar Tsegelov(Димитър Ченгелов) ή Dimitar Tsegelev-Tsegeneolu (Ченгелев -Ченгенеолу) ή πετρουσιώτικα Τσιγγενές από το Raslog της Βουλγαρίας.

Στόχος και επιδίωξη και των δύο είναι η αλλοίωση της ρωμαίικης συνείδησης των Πλευνιωτών.

Με το επιχείρημα από τη μια της «βουλγαρικής γλώσσας» που υποτίθεται ότι ήταν το ντόπιο σλαβόφωνο ιδίωμα της Πλεύνας και επομένως αφού μιλούσαν τα «βουλγάρικα» ήταν Βούλγαροι  και από την άλλη η «άδικη» επιβολή εκκλησιαστικής φορολογίας που επέβαλε ο «κακός Έλληνας» Μητροπολίτης Δράμας συμπληρωματικά με τους υπέρογκους φόρους της Οθωμανικού κράτους.


Δηλαδή και οι δύο κτίζουν συστηματικά στην Πλεύνα την εχθρική εικόνα  (
Feindbild) του «κακού Έλληνα» και του «καταπιεσμένου σλαβόφωνου από το ελληνικό πατριαρχείο» όπως κάνουν όλοι οι πράκτορες του πανσλαβισμού στη Μακεδονία.


Φυσικά το ίδιο καταπιεσμένοι οικονομικά είναι όλοι οι σλαβόφωνοι και οι ελληνόφωνοι  Πλευνιώτες.
Ο Koledarov στο σύγγραμμα του που στηρίζεται στις σημειώσεις ενός εξόχοντος Πλευνιώτη Βούλγαρου διπλωμάτη και πολιτικού του Zhivko Dobrev Kalopedinkin (Живко Добрев Калопединкин, 1873-1939) αναφέρεται ότι για την περίοδο αυτή που γράφουμε ο ετήσιος φόρος προς τις Οθωμανικές αρχές ανέρχονταν σε 32.050 πιάστρες (υποδιαίρεση της τότε τουρκικής λίρας) και δυσβάστακτο για πολλές οικογένειες στην Πλεύνα.

Η αδυναμία πληρωμής σήμαινε δικαστικές δαπάνες στην Προσοτσάνη και φυλάκιση στις τούρκικες φυλακές.
Δύο ήταν οι βασικότεροι χρηματοδότες των αδύναμων Πλευνιωτών, οι προεστοί-τσιορμπατζήδες Dimitar Tsegelov και Αθανάσιος Βαλαβάνης.
Αυτά γινόταν πριν την επίσημη ανακήρυξη της Βουλγαρικής εκκλησίας η οποία ποτέ δεν υπήρχε στην Πλεύνα, αλλά και γενικότερα στην Ανατολική Μακεδονία.

Η απόσχιση της Βουλγαρικής εκκλησίας από το ελληνικό πατριαρχείο γίνεται με φιρμάνι του Σουλτάνου στις 10 Μαρτίου του 1870.

Το φιρμάνι αυτό ξεχώριζε δύο εκκλησιαστικές καταστάσεις.
Από την μια την αναβίωση της παλιάς βουλγαρικής εκκλησίας στα εδάφη της παλιάς τσαρικής Βουλγαρίας πριν την πτώση στους Οθωμανούς και από την άλλη την ελληνική παρουσία στη Μακεδονία και Θράκη.


Η Μητρόπολη Δράμας από τις αρχές της χριστιανοσύνης, δηλαδή περί το 79 μ.Χ. ήταν ελληνική μητρόπολη και δεν είχε ποτέ σχέση με τη εκκλησιαστική και πολιτιστική βουλγαρική παράδοση και αυτή η θέση είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη.

Στο φιρμάνι όμως προβλέπεται ότι σε όσες ελληνικές μητροπόλεις (σε αυτές συγκαταλέγονταν και η Μητρόπολη Δράμας) οι σλαβόφωνοι επιθυμούν να προσχωρήσουν στην νέα Βουλγαρική Εξαρχία μπορούν με μια υπογραφή να ενταχθούν.

Υπήρχε μια παράγραφος στο φιρμάνι, συγκεκριμένα το άρθρο 10 που όριζε ότι αν στις ελληνικές μητροπόλεις υπογράψουν τα 2/3 μιας υπάρχουσας ελληνικής εκκλησιαστικής κοινότητας να προσχωρήσουν στη νέα Βουλγαρική Εξαρχία, τότε δημιουργείται αυτόνομη Βουλγαρική εκκλησιαστική κοινότητα (Българската църковна община), η οποία θα συνυπάρχει με την υπάρχουσα πατριαρχική-ρωμαίικη εκκλησιαστική κοινότητα.
Δηλαδή θα έπρεπε να συνυπάρχει η παλιά ελληνική-πατριαρχίκή ενορία με την νέα εξαρχική-βουλγαρική εκκλησιαστική κοινότητα.


Για να το πούμε με απλά λόγια από ιδρύσεως της Πλεύνας μέχρι το 1870 όλοι οι κάτοικοι ήταν πατριαρχικοί-Έλληνες και με την εμφάνιση έγινα πρώτα  ορισμένοι εξαρχικοί και μετά αυτόματα Βούλγαροι ενώ οι υπόλοιποι παρέμειναν πιστοί πατριαρχικοί, δηλαδή Έλληνες!
Σε αυτό δεν χωράει η παραμικρή αμφιβολία γιατί είναι ιστορικά καταγεγραμμένο.


Πάνω σε αυτό να αναφέρω την θέση της βουλγαρικής ιστοριογραφίας όπως εκφράζεται από τον Kochov στην σελίδα 106 του συγγράμματος του:
«Η εκκλησιαστική μεταρρύθμιση του φιρμανιού στη Πλεύνα έγινε χωρίς πρόβλημα γιατί όλος ο πληθυσμός ήταν βουλγαρικός. Σε αυτό οφειλόταν στους δραστήριους κατοίκους Dedo Peco Hadji Dimitrev (Mitalev), Dade Aleksho Chanev-Kehayov και Atanas Bukureshtliev».


Είναι εντελώς ανιστόρητο αυτό και αποδεικνύεται εύκολα από την καταγεγραμμένη τοπική ιστορία της Πλεύνας.
Ο Ιερός Ναός των Εισοδίων της Παναγίας από τα 1843  που κτίστηκε ανήκε στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και είχε μόνο Έλληνες ιερείς, τα ονόματα των οποίων αναφέρει ο Τριάρχης.

Μετά το φιρμάνι της 10ης Μαρτίου 1870 ξεκινά η συλλογή υπογραφών και στην Πλεύνα αυτών που ήθελαν να προσχωρήσουν στην νέα κατάσταση.
Εδώ το έδαφος είχε προετοιμαστεί από τους Βούλγαρους εμπόρους 
Atanac Bukurestliev και Dimitar Tsegelov, οι οποίοι από το 1860 και μετέπειτα δρούσαν στο χωριό για τη νέα  βουλγαρική εκκλησιαστική  κατάσταση, αφού και οι δύο συμμετείχαν στον Αγώνα για Ανεξαρτησία της Βουλγαρικής Εκκλησίας.


Ο 
Tsegelov με την δραστηριότητα που είπαμε παραπάνω για την εξαγορά των χρεών των Πλευνιωτών από τις Τουρκικές αρχές βρέθηκε να έχει μεγάλο αριθμό υπόχρεων του, τους οποίους εξανάγκασε να υπογράψουν για προσχώρηση στην νέα βουλγαρική κοινότητα.


Έτσι βρέθηκε ο ικανός αριθμός των 2/3, όπως όριζε το φιρμάνι για την δημιουργία μιας νέας Βουλγαρικής εκκλησιαστικής κοινότητας Πλεύνας η οποία δημιουργήθηκε αμέσως μετά το 1870.

Στην αρχή η βουλγαρική κοινότητα συνυπάρχει με την υπάρχουσα ελληνική-πατριαρχική κοινότητα και όπως  καθοριζόταν από το φιρμάνι γινόταν  εναλλάξ θεία λειτουργία από τους ντόπιους Έλληνες Πλευνιώτες ιερείς, δηλαδή το πατέρα Αθανάσιο Παπαστεργίου και από τον Βούλγαρο Ιερέα π. Παρθένιο ο οποίος ήρθε μετά το 1870 από το Godlevo Razlog (село Годлево, Разложко) (Kochov, σελίδα 106 του συγγράματός του).

Ο Βούλγαρος Ιερέας π. Παρθένιος είναι ο πρώτος Βούλγαρος ιερέας στη ιστορία της Πλεύνας.
Ο π. Παρθένιος (
Партений Петров Гешев, Parteniy Petrov Geshev) τον οποίο ο Τριάρχης αναφέρει ως π. Αρσέν, πολύ πιθανόν να ήταν συγχωριανός ή κοντοχωριανός του Tsegelov.
Ο π. Παρθένιος,
δεξιά ο γιός του  
Atanac Bukuresliev, Andrei Bukureshtliev
 αξιωματικός του Βουλγαρικού στρατού,
και αριστερά ο Πλευνιώτης Andrei Gyaurov,
 Βουλγαροδιδάσκαλος στη Φιλιπππούπολη

Στον μοναδικό τότε πατριαρχικό Ναό  των Εισοδίων της Παναγίας Πλεύνας λοιπόν συλλειτουργούσαν μέχρι το 1880 και ο π. Αθανάσιος από την Πλεύνα και ο π. Παρθένιος από το Razlog.
Μέχρι εδώ θα έλεγε κανείς ότι όλα βάδιζαν σύμφωνα με τις διατάξεις του σουλτανικού φιρμανιού της 10ης Μαρτίου 1870.

Όμως,
τα πραγματικά σχέδια της Βουλγαρικής Εξαρχίας και των Βουλγαρικών κομιτάτων ήταν να χαρακτηριστεί η Πλεύνα ως 100% βουλγαρικό χωριό και επομένως να μην υπάρχει ελληνική κοινότητα.
Στο πνεύμα αυτό είναι και οι πλαστογραφημένες στατιστικές των Βούλγαρων εθνογράφων όπως προανέφερα.
Ο  Tsegelov και οι Εξαρχικοί συνεργοί του στην Πλεύνα ως εκτελεστές αυτού του σχεδίου ανέλαβαν έναν επαίσχυντο ρόλο.
Δεν ήταν μόνο ότι το 1880 εκδίωξαν τον Έλληνα Πλευνιώτη ιερέα Αθανάσιο Παπαστεργίου και την ελληνική εκκλησιαστική επιτροπή και υποχρέωναν στους πατριαρχικούς ορθόδοξους πιστούς να εκκλησιάζονται και ακούν μια θεία λειτουργία η οποία γινόταν στην άγνωστη παλαιοσλαβονική-παλαιοβουλγαρική γλώσσα με αποτέλεσμα να μη τη καταλαβαίνουν.
Το χειρότερο ήταν ότι ανάγκαζαν όσους ήθελαν να τελέσουν τα ιερά μυστήρια της ορθόδοξης πίστης να υπογράψουν ότι είναι μέλη της νέας Βουλγαρικής Εκκλησιαστικής Κοινότητας. αλλιώς δεν τελείτο το μυστήριο.

Η στάση των Tsegelov και των συνεργών του με την μανία της εκτέλεσης του σχεδίου εκβουλγαρισμού που ήθελε η Βουλγαρία για την Πλεύνα, χρησιμοποιούσαν την ανθρώπινη χαρά, στην περίπτωση του γάμου και των βαπτίσεων και τον ανθρώπινο πόνο στην περίπτωση ενταφιασμού για να υλοποιήσουν τα σχέδια τους για αλλοίωση της ελληνικής εθνικής συνείδησης των Πλευνιωτών.

Πολλοί Πλευνιώτες βρισκόμενοι κάτω από δύσκολες οικονομικές συνθήκες και υπόδουλοι σε ένα Τουρκικό-μουσουλμανικό κράτος δεν είχαν την πολυτέλεια επιλογής στον εξευτελιστικό αυτόν εκβιασμό.

Υπέγραψαν όλοι;
Πολλοί ναι, αλλά όχι όλοι!

 Έτσι ο  νεαρός Κατσούρας Αθανάσιος τον Οκτώβριο του 1897, πατριαρχικός ήθελε να παντρευτεί την εκλεκτή της καρδιάς του, όπως αναφέρουν οι πηγές. Η στέψη θα γινόταν αναγκαστικά στον μοναδικό Ιερό Ναό της Παναγίας στην Πλεύνα.

Στο εκβιαστικό πνεύμα της εκβουλγαροποίησης των πάντων  του Tsegelov ο Βούλγαρος ιερέας ανάγκασε τον Αθανάσιο Κατσούρα να υπογράψει ότι ανήκει στην Βουλγαρική εκκλησιαστική κοινότητα.

Ο Κατσούρας όμως αρνήθηκε  και δεν υπέγραψε με αποτέλεσμα ο Βούλγαρος ιερέας να τον εκβιάζει με ακύρωση του γάμου.

Ο Χαράλαμπος, πατέρας του Αθανασίου Κατσούρα ενοχλημένος απευθύνθηκε στον τσορμπατζή Αθανάσιο Βαλαβάνη για το τι θα μπορούσε να γίνει.
Ο Αθανάσιος Βαλαβάνης πήρε μια απόφαση τότε που επηρέασε την ιστορία της Πλεύνας αλλά δυστυχώς και την δική του.
Αποφάσισε ο γάμος του Αθανάσιου Κατσούρα να γίνει (με άλλη νύφη) στο μικρό παρεκκλήσι στα ανατολικά νεκροταφεία της Πλεύνας το οποίο δεν είχε σκεπή αλλά μια ψάθινη οροφή.

Ο Αθανάσιος Βαλαβάνης κάλεσε τον
π. Αθανάσιο Παπαστεργίου να τελέσει τον γάμο του
Αθανασίου Κατσούρα στο μικρό αυτό παρεκκλήσι το οποίο έμελλε να γίνει ο σημερινός Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου.
Γιος του Κατσούρα Αθανασίου ήταν ο Κατσούρας Χαράλαμπος (21.09.1898-15.06.1976) οι απόγονοι του οποίου ζουν σήμερα στην Πετρούσα και την Γερμανία.


Να αναφέρω ότι τότε υπήρχαν αρκετά παρεκκλήσια που θα μπορούσε να γίνει ο γάμος.


Το παρεκκλήσι του Αγίου Αρχαγγέλου στη Πετρούσα.
 Μάλιστα η πρώτη εκκλησία του χωριού, προτού κτιστεί δηλαδή ο Ιερός Ναός των Εισοδίων της Παναγίας το 1843 περίπου, ήταν ο Άγιος Αρχάγγελος που βρίσκεται σήμερα κοντά στη κάτω πλατεία του χωριού.
Επομένως να τονίσω ξανά ότι η επιλογή να γίνει νέα ελληνική εκκλησία του Αγίου Αθανασίου ήταν του Αθανασίου Βαλαβάνη.

Η επιλογή του αυτή ήταν ταυτόχρονα και η θανατική του ποινή από το Βουλγαρικό κομιτάτο το οποίο ήθελε πάση θυσία μια Πλεύνα εξαρχική, δηλαδή Βουλγαρική και μια και μοναδική εκκλησία η οποία λειτουργούσε ως πιεστήριο και κοπτήριο της νέας βουλγαρικής εθνικής ταυτότητας.
Αμέσως μετά την τέλεση του μυστηρίου ο Αθανάσιος Βαλαβάνης και οι άλλοι πατριαρχικοί προεστοί αποφάσισαν την ανέγερση ενός πατριαρχικού Ναού, αφού ο Tsegelov και οι συνεργοί του μονοπωλούσαν την τέλεση των μυστηρίων  Ιερό Ναό της Παναγίας.
Οι πηγές αναφέρουν ότι ο Ιερός Ναός του Αγίου Αθανασίου είχε την ίδια τύχη με το γεφύρι της Άρτας.
Ολημερίς το έκτιζαν και το βράδυ ένοπλες βουλγαρικές συμμορίες το γκρέμιζαν.


Ο περικαλλής Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου σήμερα

Ο ιερός ναός του Αγίου Αθανασίου θεμελιώθηκε με μεγάλη καθυστέρηση, συγκεκριμένα το 1902 και εγκαινιάστηκε στις 1η Ιουλίου το 1908 από το ιερομάρτυρα Χρυσόστομο Σμύρνης.
Τα εγκαίνια δεν τα επέζησε ο Αθανάσιος Βαλαβάνης γιατί στις 29 Οκτωβρίου 1902 το Βουλγαρικό κομιτάτο αποφάσισε την δολοφονία του.

Το ελληνικό Πατριαρχείο κατέγραφε όλες τις δολοφονίες στη Μακεδονία από το βουλγαρικό κομιτάτο και υπάρχει επίσημο έγγραφο του 1904 στο οποίο καταγράφονται οι δολοφονίες όλων των επιφανών σλαβόφωνων Μακεδόνων οι οποίοι δολοφονήθηκαν την περίοδο από το 1899 μέχρι το 1903 δηλαδή πριν την έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα (1904-1908) «Κατάλογος των υπό του Βουλγαρικού Κομιτάτου δολοφονηθέντων εν Μακεδονία και Θράκη Ορθοδόξων».

Ο δολοφονηθείς Αθανάσιος Βαλαβάνης φέρει τον αύξοντα αριθμό 217 (σελίδα 18/19 του καταλόγου) αναφέρεται ως προεστός της Πλεύνας, δολοφονηθείς από τον «Δημ. Τσεγκελέφ». Δηλαδή δολοφονήθηκε κατά εντολή του Tsegelov.

Στην δολοφονία του αυτή αναφέρεται αναφέρεται στον τιμητικό τόμο «επί τω Ιωβηλαίω» του Χρυσοστόμου στην σελίδα 399:

«..του φιλοπάτριδος και εν αυταπαρνήσει υπέρ της εθνικής ιδέας εργασθέντος και συγκρατήσαντος τους κατοίκους του χωρίου του Πλεύνης εις την ορθοδοξίαν και τον ελληνισμόν του αειμνήστου Αθανασίου Βαλαβάνη.  

Η δολοφονία του εγένετο νύκτωρ παρά συμμορίας κομιτατζήδων, συνεργησάντων ολίγων φανατικώς βουλγαριζόντων χωρικών».

Το επικήδειο του εθνομάρτυρα Αθανασίου Βαλαβάνη  εκφώνησε με κίνδυνο της ζωής του ο Αρχιδιάκονος Χρυσόστομος, όπως αναφέρεται στην σελίδα 30 στο σύγγραμμα
 «Ο Μακεδονικός αγώνας στο σαντζάκι της Δράμας» του Κωνσταντίνου Ι. Χιόνη.
Μάλιστα στην ίδια σελίδα δημοσιεύεται επίγραμμα του ποιητή Ι. Κωνσταντινίδη του 1908 από την Καβάλα με τίτλο:
«Επίγραμμα εις τον Αθανάσιον Βαλαβάνην, Εθνομάρτυρα της Πλεύνας».

 Αν εγένεσο ανάνδρων δολοφώνων σκληρόν θύμα,
την καρδίαν ενός έθνους ολοκλήρου έχεις μνήμα.
Υπέρ πίστεως πατρίων  ευτυχής πας όστις θνήσκει,
εν τη υστεροφημια αληθήν ζωήν ευρίσκει.
Εθνομάρτυ Βαλαβάνη, αθάνατε, κοιμήσου,
εάν ο ύπνος σου ζωή σου, μετ΄ αγγέλων παραδείσου».
Μετά την ανακήρυξη του Τουρκικού Συντάγματος των Νεοτούρκων το 1908 μετέβηκαν Καβαλιώτες πεζοπορούντες από την Καβάλα στην Πλεύνα για να τιμήσουν τον εθνομάρτυρα Αθανάσιο Βαλαβάνη. 

Υπάρχει σχετικό άρθρο της Εφημερίδας «ΕΡΜΗΣ» της Καβάλας στο φύλο 11 της 2.10.1908 που περιγράφει την εκδρομή αυτή προς τιμή του εθνομάρτυρα Αθανασίου Βαλαβάνη.


Κλείνοντας και ανακεφαλαιώνοντας να αναφερθώ επιγραμματικά στην μεγάλη εθνική προσφορά του Αθανασίου Βαλαβάνη.

Ο Αθανάσιος Βαλαβάνης, ο οποίος καταγόταν από αρχοντική οικογένεια της Ηπείρου όπως ανέφερα παραπάνω, ήταν ο Έλληνας προεστός-τσορμπατζής που με την οικονομική του επιφάνεια βοηθούσε του συγχωριανούς του από τα χρέη και την φυλάκιση στις τουρκικές φυλακές. 

Με την παρουσία του και την δραστηριότητα αυτή έγινε ο αντίπαλος του 
Tsegelov ο οποίος χρησιμοποιούσε την οικονομική βοήθεια που παρείχε στους άπορους Πλευνιώτες ως μέσο εξαναγκασμού για να προσχωρήσουν στην Βουλγαρική Εξαρχία, δηλαδή να αλλοιώσουν την εθνική τους ταυτότητα.


Ο Αθανάσιος Βαλαβάνης κατάφερε να έχει τους δικούς του προστατευόμενους οι οποίοι δεν «πούλησαν» την υπογραφή τους στην Βουλγαρική Εξαρχία και παρέμειναν στις ελληνικές παραδόσεις των προγόνων.


Έτσι η παρουσία του, όπως και άλλων Ελλήνων προεστών ήταν καθοριστικής σημασίας για την προστασία της πάτριας παράδοσης και η αντίσταση του ενάντια στη βουλγαρική νέα παράδοση η οποία ήταν ξενόφερτη στην Πλεύνα.

Με την επιλογή του να τελεσθεί  ιερό μυστήριο του γάμου του Κατσούρα Αθανασίου στο παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου, δηλαδή  εκτός της Εκκλησίας των Εισοδίων της Παναγίας την οποίαν κατέλαβε δια της βίας η Βουλγαρική Εξαρχία, «έσπασε» το μονοπώλιο της υποχρεωτικής προσχώρησης στην Βουλγαρική Εξαρχία του Tsegelov και των συνεργών του και στην ουσία προστάτεψε την Πλεύνα από την ολοκληρωτική αλλοίωση της εθνικής συνείδησης της.
Αθανάσιος Βαλαβάνης
από την Πλεύνα-Πετρούσα








 

ΑΘΑΝΑΤΟΣ!!!!!!

ΥΓ

Θεωρώ υποχρέωση μου να αναφέρω την μεγάλη βοήθεια που μου παρείχε με τις πληροφορίες του ο κύριος Θεόδωρος Σεραφείμ, απόγονος του Αθανασίου Βαλαβάνη.