8 Νοεμβρίου 2012

Ιστορία της Πετρούσας: Άγιος Αρχάγγελος

Σήμερα 8 Νοεμβρίου η εκκλησία μας γιορτάζει την 
Σύναξη των Αγίων Αγγέλων και  Αρχαγγέλων.


Χρόνια πολλά στους εορτάζοντες, 
ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΛΟΙ:


Άγγελος, Αγγελής, Αγγελική, Άντζελα, Άτζελα, Άντζυ, Αγγέλα, Αγγέλλω, Αγγελίνα
Γαβριήλ, Γαβριέλα, Γαβρίλα, Γαβριηλίτσα, Γαβριλίτσα, Γαβρίλος, Γαβρίλης, Αραβέλα
Μιχαήλ, Ματίνα, Μιχαέλα, Μιχαέλλα, Μιχαήλα, Μιχαηλίτσα, Μιχαλίτσα, Μισέλ, Μιχάλης, Μιχαλός, Μιχελής
Σεραφείμ, Σεραφειμία, Σεραφείμα, Σεραφίνα, Σεραφειμή, Σεραφειμούλα, Σεραφειμίτσα
Ευστρατία
Μεταξία, Μεταξούλα, Ταξούλα
Ραφαήλ, Ραφαήλος, Ραφαέλος, Ραφαέλα, Ραφαήλα
Σταμάτης, Σταμάτιος, Σταματία, Μάτα, Ματούλα, Στάμος, Σταμούλης, Σταμέλος, Σταμέλης, 
Σταμελάς, Σταματίνα, Σταμάτα, Σταμέλα, Σταμούλα, Σταματή, Μάτω, Σταματέλλα
Στρατηγός, Στρατηγούλα, Στρατής
Ταξιάρχης
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ.

Σκαλίζοντας το αρχείο μου βρήκα και μια πολύ καλή εργασία που έκαναν δικά μας παιδιά 
 με θέμα τα ξωκλήσια του χωριού μας το 2003.

Αντιγράφω το κομμάτι που αφορά το σήμερα εορτάζον Παρεκκλήσιο.


ΑΓΙΟΣ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ

Ο Άγιος - Αρχάγγελος ήταν η πρώτη εκκλησία του χωριού. 

Είχε μεγάλες μαρμάρινες κολώνες, μαρμάρινους σταυρούς και αρχαία γράμματα. 

Η μια από αυτές βρίσκεται σήμερα στην παλιά εκκλησία.

 Την εκκλησία του Αγίου-Αρχαγγέλου την κατέστρεψαν οι Τούρκοι το 1750 και μετά έγιναν νεκροταφεία. 

Ύστερα ισοπεδώθηκαν τα νεκροταφεία και έγινε το παρεκκλήσι.
Διήγηση του Δικμάνη Θωμά, νεωκόρου, στο μαθητή της ΣΤ' τάξης Σκόκλη Κωνσταντίνο.

ΕΡΩΤ:
 Τι υπήρχε εκεί πριν χτιστεί το εκκλησάκι;

ΑΠΑΝΤ:
Σ' αυτό το μέρος ήταν η εκκλησία του τότε χωριού, η οποία χτίστηκε από Βορειοηπειρώτες που εγκαταστάθηκαν εδώ πριν από διακόσια περίπου χρόνια
Από το μεγάλο σεισμό που έπληξε την περιοχή πριν από εκατόν πενήντα περίπου χρόνια η εκκλησία καταστράφηκε.
 Στη θέση της χτίστηκε ένα πολύ μικρό παρεκκλήσι.

ΕΡΩΤ: Ποιος έχτισε το παρεκκλήσι;

ΑΠΑΝΤ: Κάτοικοι του χωριού αλλά δεν γνωρίζουμε τα ονόματα τους.

ΕΡΩΤ: Από τότε το παρεκκλήσι έμεινε το ίδιο;

ΑΠΑΝΤ: Όχι. Πριν από περίπου πενήντα χρόνια ο Γαζάνης Κυριάκος πλήρωσε μερικούς μαστόρους στο χωριό και φτιάξαν το εκκλησάκι όπως είναι σήμερα.

ΕΡΩΤ: Πώς λεγόταν η πρώτη εκκλησία;

ΑΠΑΝΤ: Αγιοι Αρχάγγελοι. Η δεύτερη εκκλησία ήταν αφιερωμένη στην Παναγία
και η τρίτη στον Αγιο Αθανάσιο.

ΕΡΩΤ: Τι υπήρχε γύρω από το παρεκκλήσι;

ΑΠΑΝΤ: Πολύ παλιά ήταν τα νεκροταφεία του τότε χωριού και πριν από σαράντα περίπου χρόνια η βασιλική πρόνοια έχτισε έναν ορνιθώνα.

ΕΡΩΤ: Πως επιβεβαιώνονται όλα τα παραπάνω;

ΑΠΑΝΤ: Υπάρχει μία πλάκα όπου αναγράφονται τα ονόματα και η καταγωγή αυτών που χτίσαν την εκκλησία. Για δε το παρεκκλήσι υπάρχει η μαρτυρία του γιου του Γαζάνη Κυριάκου.

Συμπληρώνοντας την δουλεία των παιδιών παραθέτω την "πλάκα" που λέει και μπαρμπά Θωμάς.


ΠΡΟΤΕΙΝΩ ΝΑ ΠΑΤΕ ΝΑ ΤΗΝ ΔΕΙΤΕ.

Δεν είναι μια "πλάκα" όπως λέει ο μπαρμπά Θωμάς, 
αλλά "ΕΠΥΤΙΜΒΙΟΣ ΛΗΘΩΣ". 
Εχει πολλά ορθογραφικά λάθη, σημάδι ότι μιλούσαν και τότε ελληνικά,  αλλά από ορθογραφία ... 
Όπως τα παιδιά μας σήμερα...
Γράφει λοιπόν:


ΑΠΟ ΤΟ 1832

ΕΠΥΤΙΜΒΙΟΣ ΛΗΘΩΣ
ΚΥΜΙΘΕΝΤΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ
ΕΚΟΜΩΠΩΛΕΟΣ ΣΕΠΕΡΗΣ
ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΔΡΙΥΝΟΥΠΟΛΕΩΣ


Στο κάτω μέρος, όσα μπορώ να ξεχωρίσω, 
Γ. ΓΗΟΚΑ...ΔΑΠΑΝΗ Ι. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
1882
Είναι φοβερά ενδιαφέρον γιατί τέτοια πληροφορία δεν είχαμε στο χωριό.

Η Σέπερη, αν ψάξετε στο διαδύκτιο είναι-ήταν κοντά στο Τεπελένι του Αλή Πασά.
Αυτό μπορεί να λέει πολλά για την μετοικεσία των Σεπεριτών στην Πετρούσα.

Η Μητρόπολη ΔρυϊνουπόλεωςΠωγωνιανής και Κονίτσης υπάρχει και σήμερα.

Κάποιοι πρόγονοι μας, κάποιες οικογένειες στην Πετρούσα σίγουρα έχουν καταγωγή από εκεί.

Για να χρηματοδοτήσουν "Επιτύμβια στήλη" πρέπει να ήταν ευκατάσταση και κοινωνικά δυναμική οικογένεια(ες).

Γεγονός πάντως είναι ότι εκεί, στον Άγιο Αρχάγγελο λειτουργούσε μέχρι και το τέλος της κατοχής Νεκτοταφείο.

Ο εκλιπών μεγάλος μας Ζωγράφος Άγγελος Κουγιουμτζής, που σήμερα θα γιόρταζε την ονομαστική του, μου εξιστόρησε οικείους του που ήταν(είναι) θαμμένοι εκεί.
Μάλιστα πρότεινε τότε (2004) να καθιερωνόταν ΚΟΥΡΜΠΑΝΙ στο Άγιο Αρχάγγελο την ημέρα αυτή.

Παρεπιπτόντως, ο περίφανος αυτός Πετρουσιώτης καταγόταν από το Νυμφαίο Φλώρινας και το πατρικό όνομά τους (των Κουγιουμτζήδων) ήταν ΝΑΚΑΣ.

Κουγιουμτζής τουρκιστί ονομάζονται οι έμποροι αλλά και οι τεχνίτες κοσμημάτων, ρολογιών και άλλων αντικειμένων από πολύτιμα μέταλλα.
Κύρ΄Αγγελε, ΑΙΩΝΙΑ ΣΟΥ Η ΜΝΗΜΗ